تغییرات و تطابق بارداری

رحم

  • رحم قبل از بارداری توپر و گلابی شکل است حدود 70 گرم وزن دارد .
  • در اواخر بارداری عضو تو خالی با دیواره نازک و عضلانی و حدود 1000گرم وزن دارد. حجم محتویات رحم به طور متوسط 5 لیتر است.
  • علت بزرگ شدن رحم بیشتر هیپرتروفی قابل توجه سلولهای عضلانی است در حالیکه هیپرپلازی محدود است.
  • در اوائل بارداری هیپرتروفی رحمی بیشتر توسط عملکرد استروژن و شاید پروژسترون تحریک می شود.ولی پس از هفته 12 ، افزایش اندازه رحم عمدتا مربوط به فشار وارده از سوی محصولات در حال رشد بارداری می باشد.

اندازه شکل و موقعیت رحم

  • درهفته 12 رحم کروی می شود و بزرگتر از آنست که در داخل لگن جای بگیرد.
  • با صعود رحم از لگن این عضو دچار چرخش به راست میشود (dextrorotation) که ناشی از وجود رکتوسیگموئید در سمت چپ لگن می باشد.

قدرت انقباض

از سه ماهه اول به بعد رحم دچار انقباضات نا منظمی می شود که در حالت طبیعی درد ندارد.

در سه ماهه دوم با معاینه این انقباضات را می توان تشخیص داد.( braxton hicks) گفته می شود.

این انقباضات غیر ریتمیک ، غیر قابل پیش بینی می باشند.

شدت آنها از 5 تا 25 متغیرمی باشد

جریان خون رحمی

رساندن اغلب مواد ضروری برای رشد و متابولیسم جنین و جفت و همچنین دفع مواد زاید متابولیک ، به خونرسانی کافی در فضای بین پرزی جفت بستگی دارد.

خونرسانی به جفت ، وابسته به جریان خون کلی رحم است که عمدتا از شریانهای رحمی و تخمدانی تامین می شود.

سرویکس

  • سلولهای مخاطی اندوسرویکس مقادیر فراوانی موکوس غلیظ تولید می کنند که کمی پس از لقاح ، کانال سرویکس را مسدود ی نمایند.( mucus plug )

این موکوس غنی از ایمونوگلوبولین ها و سیتوکاین هاست و ممکن است به عنوان یک سد ایمونولوژیک از رحم در برابر عفونت های واژن محافظت نماید

تخمدان

  • در طی بارداری ، تخمک گذاری متوقف می شود .تنها یک جسم زرد بارداری در تخمدان زن باردار یافت می شود
  • این جسم زرد در هفته 6 تا 7 هفته اول بارداری فعال است و پس از آن مشارکت کمی در تولید پروژسترون دارد.
  • برداشتن جسم زرد قبل از هفته 7 موجب سقط خودبخودی می شود.

لوله های فالوپ

عضلات لوله های فالوپ در طی بارداری هیپرتروفی کمی پیدا می کنند.

واژن و پرینه

  • در طی بارداری افزایش عروق و خونرسانی به پوست و عضلات پرینه و فرج روی می دهد و بافت همبند فراوان زیر آنها نرم می شود .
  • افزایش عروق بیش از همه در واژن مشاهده می شود و ویژگی بنفش رنگی به نام علامت چادویک را ایجاد می نماید .
  • این تغییرات شامل افزایش ضخامت مخاط ، شل شدن بافت همبند و هیپرتروفی سلولهای عضلانی صاف می باشند.
  • افزایش میزان ترشحات سرویکس به درون واژن در طی بارداری ، به صورت ترشحاتی سفید رنگ و نسبتا غلیظ مشاهده می شود.

PH واژن اسیدی و حدود 3/5 تا 6 است . این امر ناشی از افزایش تولید اسید لاکتیک از گلیکوژن توسط لاکتوباسیل های اسیدوفیل در اپی تلیوم واژن می باشد

پوست

افزایش جریان خون پوست طی بارداری کمک می کند تا اضافه حرارتی که به دنبال افزایش متابولیسم تولید شده است زایل می شود

دیواره شکم

  • استریا های بارداری
  • در ماههای آخر بارداری ، خطوطی قرمز رنگ وکمی فرورفته بر روی پوست شکم ، سینه و رانها مشاهده می شود.
  • در زنان مولتی پار علاوه بر استریاهای قرمز رنگ خطوط نقره ای درخشان مربوط به استریای قبلی  مشاهده می شود.

Diastasis recti

ماهیچه های دیواره شکمی طاقت فشار وارده را نیاورده و عضلات رکتوس در خط وسط از هم جدا می شوند. این امر موجب ایجاد جداشدگی عضلانی رکتوس می شوند

پیگمانتاسیون

  • Linea nigra خط میانی پوست شکم به میزان زیادی پیگمانته شده و به رنگ سیاه مایل به قهوه ای در می آید و خط سیاه نامیده می شود.
  • کلوآسمایا ملاسما ی بارداری
  • لکه های قهوه ای نا منظم با اندازه های متفاوت بر روی صورت و گردن تشکیل می شوند که کلوآسما نامیده می شوند.
  • علت: هورمون محرک ملانوسیت که از انتهای ماه دوم بارداری تا زمان ترم افزایش می یابد.

تغییرات عروقی

  • عنکبوتهای عروقی(vascular spiders)برجستگی های پوستی ظریف و قرمز رنگ که بر روی صورت ،گردن ،بخش فوقانی قفسه سینه و بازوها ایجاد می شود و دارای انشعاباتی هستندکه از ضایعه مرکزی خارج می شوند.

اریتم کف دست(palmar erythema )ناشی از افزایش استروژن خون می باشد

تغییرات متابولیک

  • در سه ماهه سوم بارداری سرعت متابولیسم پایه مادر10 تا 20 درصد نسبت به حالت غیر بارداری افزایش می یابد
  • در دو قلویی 20 تا 30 درصد افزایش می یابد

افزایش وزن

  • بیشتر افزایش وزن مربوط به رحم و محتویات آن ، پستانها وافزایش حجم خون و مایع خارج عروقی و خارج سلولی می باشد.
  • وبخش کمتری از این افزایش ناشی از تغییرات متابولیک می باشد.
  • میزان افزایش وزن متوسط در طی بارداری 12/5 کیلوگرم می باشد.