متابولیسم آب

  • افزایش احتباس آب از تغییرات فیزیولوژیک بارداری است.تا حدی ناشی از افت اسمولالیته پلاسما میباشد.
  • در زمان ترم میزان آب موجود در جنین و جفت و مایع آمنیون3/5 لیتر است.
  • 3 لیتر نیز در اثر افزایش حجم خون مادری و اندازه رحم و پستان هاتجمع می یابد.

متابولیسم پروتئین

در زمان ترم ، حدود 500 گرم پروتئین و یا تقریبا نیمی از افزایش کلی پروتئین در بارداری می باشد.

500 گرم باقیمانده عمدتا به صورت پروتئین انقباضی به رحم افزوده می شود.

همچنین  پروتئین به صورت هموگلوبین و پروتئین های پلاسمایی به خون مادر اضافه می شود.

غلظت اسید آمینه در بخش جنینی بیشتر از مادری است.

متابولیسم کربوهیدرات

  • بارداری طبیعی با هیپوگلیسمی خفیف در حالت نا شتا ،    هیپر گلیسمی پس از صرف غذا و افزایش انسولین خون مشخص می شود.
  • میزان گلوکز پلاسما در حالت ناشتا تا حدی افت می کند.که این احتمالا در اثر افزایش انسولین پلاسما در بارداری می باشد.
  • پس از مصرف خوراکی گلوکز، زنان دچارهیپر گلیسمی و هیپر انسولینمی طولانی می شوندوسرکوب شدید گلوکاگون می شوند.
  • پروژسترون و استروژن ممکنست بصورت مستقیم یا غیر مستقیم در ایجاد مقاومت به انسولین دخیل باشند.

متابولیسم چربی

  • غلظت لیپدها ، لیپوپروتئینها و آپولیپوپروتئین های پلاسما در بارداری افزایش زیادی پیدا می کنند .
  • ذخیره چربی در اواسط بارداری روی می دهد و عمدتا در مناطق مرکزی تجمع می یابد.
  • این چربی در طول سه ماهه سوم ، جهت انتقال جفتی در دسترس قرار می گیرد.
  • VLDL, HDL , HDL در بارداری افزایش می یابد.

متابولیسم الکترولیت ها و مواد معدنی

سدیم وپتاسیم

  • فیلتراسیون گلومرولی افزایش می یابد ولی به دلیل افزایش بازجذب لوله ای آنها دفع این الکترولیتها در بارداری تغییر نمی کند.
  • غلظت سرمی این الکترولیت ها در اثر افزایش حجم پلاسما کمی کاهش می یابد و میزان آنها بسیار نزدیک به محدوده طبیعی در زنان غیر باردار می باشد.

کلسیم

  • میزان کلی کلسیم سرم در بارداری کاهش می یابد علت آن کاهش غلظت آلبومین پلاسما و در نتیجه کاهش مقادیر اتصالی کلسیم به پروتئین می باشد.
  • میزان کلسیم یونیزه سرم تغییر نمی کند.
  • اسکلت جنین تا زمان ترم نزدیک به 30گرم کلسیم راجذب می کند 80 در صداین مقدار در سه ماهه سوم بر روی سیستم اسکلتی جنین رسوب می کند.
  • این افزایش از طریق دو برابر شدن جذب روده ای کلسیم در مادر برآورده می شود این امر تا قسمتی با واسطه D3 صورت می گیرد.

منیزیوم

  • میزان منیزیوم سرمی در بارداری کاهش می یابد.
  • در بارداری طبیعی میزان منیزیوم کلی و یونیزه به میزان زیادی پایین تر است.

تغییرات خونی

حجم خون

  • پس از هفته های 32 تا 34 بارداری حجم خون مادر به طور متوسط 40 تا 45 در صد بیشتر از حالت غیر بارداری است.
  • وجود جنین برای افزایش حجم خون مادر در بارداری ضرورت ندارد.این افزایش در زنان دارای مول هیداتیدیفرم مشاهده شده است.

 

 

نقش هیپرولمی ناشی از بارداری

  • تامین نیازهای رحم بزرگ شده و سیستم عروقی شدیدا هیپرتروفیک آن
  • حفاظت از مادر و جنین در مقابل آثارزیانبار اختلال بازگشت وریدی در حالت خوابیده به پشت و ایستاده
  • محافظت از مادر در برابرآثار مخرب خونریزی مربوط به زایمان
  • فراهم ساختن مقادیر فراوانی مواد مغذی و عناصر ضروری جهت پشتیبانی از جفت و جنین

افزایش حجم خون

  • ناشی از افزایش هر دو جز پلاسما و اریتروسیت هاست اگرچه میزان افزوده شدن پلاسما بیش از افزایش حجم اریتروسیت هاست.
  • افزایش حجم اریتروسیتها به طور متوسط450 میلی لیتر می باشد.
  • این تغییر مربوط به افزایش میزان اریتروپوئتین در پلاسمای مادر است که در سه ماهه سوم به اوج خود می رسد و همزمان با حداکثر میزان تولید اریتروسیت می باشد.

هماتوکریت و هموگلوبین

  • بدلیل افزایش پلاسما غلظت Hbو HCT اندکی کاهش می یابد.

هموگلوبین کمتر از 11gr/dl مخصوصا در اواخر بارداری غیر طبیعی تلقی می شود. این امر بیشتر ناشی از کمبود آهن است

متابولیسم آهن

نیاز به آهن

  • نیاز کلی به آهن در بارداری طبیعی حدود 1000 میلی گرم می باشد.
  • 300 میلی گرم به جنین و جفت .
  • 200 میلی گرم دفع می شود.
  • 500 میلی گرم نیاز مادر جهت افزایش طبیعی اریتروسیتها
  • هر 1CC اریتروسیت حاوی 1/1 آهن می باشد.
  • نیاز روزانه به آهن در نیمه دوم بارداری 6 تا 7 میلی گرم در روز می باشد.

عملکرد ایمنی و لکوسیتی

  • بارداری با نوعی سرکوب عملکردهای ایمنی و خونی و سلولی جهت سازگاری با جنین به عنوان یک پیوند نیمه آلوگرافتی همراه است.

لکوسیت ها

  • شمارش لکوسیتی در طی بارداری بسیار متغیر است و محدوده آن از 5 تا 12 هزار لکوسیت در میکرولیتر فرق می کند.
  • در طی زایمان و اوایل دوره نفاس این میزان بطور متوسط به 14 تا 16 هزار می رسد.ولی ممکنست به25 هزار و یا بیشتر هم برسد.

نشانگرهای التهابی

  • ESR در طی بارداری افزایش می یابد که این امر ناشی از افزایش گلوبولین ها و فیبرینوژن پلاسما است.

انعقاد و فیبرینولیز

  • در بارداری فرایند انعقاد و فیبرینولیز تقویت می شوند.
  • در بارداری های چند قلویی ای فرایند بیشتر تقویت می شود.
  • بجز فاکتور های 10و 13 تمام فاکتورهای انعقادی افزایش می یابد.
  • زمان انعقاد خون کامل در بارداری تغییر نمیکند.
  • فاکتور 1 یا فیبرینوژن در بارداری 50 در صد افزایش می یابد از محدوده 200 تا 400 (متوسط 300 )در غیر بارداری به300 تا 600 میلی گرم در دسی لیتر ( متوسط 450 ) میرسد.

پلاکت ها

  • بارداری طبیعی با تغییراتی در پلاکت همراه است.
  • کاهش پلاکت تا حدی ناشی از رقیق شدن خون است ولی ممکنست در اثر افزایش مصرف پلاکت ایجاد شود.

طحال

تا انتهای یک بارداری طبیعی طحال 10 در صد نسبت به سه ماهه اول بزرگ می شود

سیستم قلبی عروقی

  • مهمترین تغییرات در عملکرد قلبی در هفته 8 بارداری روی می دهد.
  • برون ده قلبی از هفته 5 بارداری به بعد افزایش می یابد.که این افزایش ناشی از کاهش مقاومت عروقی سیستمیک و افزایش ضربانات قلبی می شود.
  • تعداد ضربان قلبی در حالت استراحت 10 ضربه در دقیقه افزایش می یابد.