گاهی در حالی که مادر شیر کافی تولید میکند و میتواند همزمان دو  شیر خوار را سیر نماید به دلیل عدم اعتماد به نفس رفتارهای شیر خوار بیماری یا مصرف داروها … فکر میکند شیر کافی ندارد .پس اگر فقط این احساس را دارید اما شیر خوار وزن گیری خوبی بر اساس منحنی رشدش دارد و سر حال است جای نگرانی نیست و این کم شدن کاذب یا ذهنی شیر مادر است.

باید دقت کنید که حالات مختلف شیر خوار را قبل از بررسی و پیدا کردن علت به حساب ناکافی بودن شیر خود نگذارید

به پاسخ چند سوال زیر که معمولا موجب نگرانب مادران و ایجاد تصور کم شیری است دقت کنید.

شیر خوارم زیاد گریه میکند ایا شیرم کافی نیست ؟

تصور نکنید که کج خلقی و بی قراری یا کولیک شیر خوار همیشه به علت گرسنگی است دلایل زیادی برای گریه وجود دارد که باید بررسی شود از جمله :

گرما کثیفی تنهایی دود سیگار لباس نامناسب نور بیماری و… شیر خوار برای گریه کردن برای رفع مشکل خود که ممکن است در درون او ویا در محیط اطرافش باشد کمک میطلبد که باید بررسی و بر طرف شود .

تعدادی از شیر خواران از هفته سوم تولد شروع به گریه های شامگاهی میکند و نیاز بیشتری به ارامش گرما و تماس بدنی دارند بهترین وسیله ارام کردن این نوزادان تغذیه مکرر با شیرمادر است .

برخی دیگر نیز در ساعات مشخصی معمولا هنگام عصر و اوایل شب بویژه در طول سه ماه اول کج خلق و نا ارام هستند مثل اینکه شیرخوار درد شکم داشته باشد پاهایش را جمع میکند و ارام کردن او مشکل است . این حالت قولنج نامیده میشود . شیر خوار را دمر روی ساعد خود قرار دهید و یا او را روی دامن خود نشانده و دست ها را دور شکمش حلقه کنید ویا پدر او را در مقابله سینه خود بغل نموده و با او زمزمه کند.

گاهی اوقات مصرف برخی توسط مادران شیر خوار را بی قرار میکند اما نمیتوان اجتناب از غذای خاصی را توصیه کرد مگر انکه مادر واقعا با خوردن ان غذا متوجه بی قراری شیر خوار شود .

گاه با شروع عادت ماهیانه مادر شیر خوار بی قرار میشود و غالبا در این ایام شیرخواران میل دارند در فواصل کوتاه تری شیر بخورند گاه اضطراب مادر به شیر خوار منتقل میشود سعی کنید موقع شیر دادن ارامش داشته باشید.

گاهی شیر خوار پس از شیر خوردن در کمال رضایت به خواب می رود اما بعد از مدت کوتاهی با گریه بیدار میشود این حالت نشان میدهد که شیر کافی نخورده به دفعات و مدت بیشتر یب شیر خوار را شیر داده و سعی کنید شیر چرب انتهایی را بخورد وسیر شود .

شیر خوارم مکرر مایل به شیر خوردن است ایا شیرم کافی نیست ؟

شیر مادر به اسانی و سریع هضم می شود بعلاوه بسیاری از شیر خواران نیاز مبرمی به ارامش و تماس نزدیکی به مادر دارد که بات مکیدن پستان در وضعیت صحیح تامین میشود . اکثر شیرخواران هر دو سه ساعت یکبار مایل به شیر خوردن هستند اما در مراحلی از رشد به نظر می رسد تمام مدت نیااز به شیر خوردن دارد این حالت در موقع رشد سریع یت جهش رشد انها که حدود دو سه هفتگی چهار تا شش هفتگی و سه ماهگی است مشاهده مشود در این مراحل شیر دهی مکرر منجر به افزایش شیر مادر ظرف دو یا سه روز خواهد  شد.

نوزادان خواب الود اغلب حدود دو هفتگی جهت رشد داشته و خواب الودگی انها بر طرف میشود گاهی شیر خواران چندبار و زود به زود شیر میخورند که یک خواب چهار ساعته داشته باشد یا پس از این خواب به دفعات بیشتری شیر میخورند که جبران کنند.

پستان هایم نرم و سبک هستند و نشت شیر ندارند ایا شیرم کافی نیست ؟

حدود شش هفته از زایمان یا حتی زودتر که میزان هورمون ها کاهش میابد و بین عرضه شیر مادر و تقاضای شیر خوار برای شیر خوردن تناسب ایجاد میشود پستانها سبک تر میشوند که این حالت کاملا طبیعی است .

قسمت اعظم شیر در فاصله بین وعدهای تغذیه شیرخوار در مجاری شیر ذخیره میشود اما جریان پیدا نمیکند تا وقتی که شیر خوار شروع به مکیدن نماید همراه با مکیدن شیر خوار ساخته شدن شیر ادامه یافته و جریان میفتد .

نشت نکردن پستانها نیز دلیل نا کافی بودن شیر نیست زیرا در بسیاری از زنان نشت شیر و خروج خود به خود شیر از پستان فقط در طول چند هفته اول زایمان دیده میشود

هنگام دوشیدن شیر از پستانهایم خارج نمیشود ایا شیرم کافی نیست ؟

مفدار شیری که از طریق دوشیدن پستانها جمع توری میشود متفاوت با مقدار شیری است که شیر خوار با مکیدن در یافت میکند.بسیاری از مادرانی که قادر به تولید مقدار قابل توجهی شیر هستند و میتوانند فرزندشان را کاملا سیر نمایند ممکن است هنگام دوشیدن پستانهای خود بیش از چند قطره شیر مشاهده نکند .جای نگرانی نیست دوشیدن مهارتی است که به تدریج کسب میشود بعلاوه ممکن است مادر به علت رگ نکردن پستان نتواند شیر چندانی خارج کند لازم است قبل از دوشیدن خود را اماده ساخته و بازتاب جریان شیرتان را تحریک کنید.

به نظر می رسد شب ها شیرم کافی نیست چه کنم ؟

بسیاری از مادران احساس می کنند صبحها مقدار زیادی شیر دارند در حالی که شبها مقدار شیرشان کم است .بیشتر نمودن دفعات شیر دهی در عصر و شب به تولید شیر بیشتر کمک میکند میزان هورمون های تولید کننده شیر بین ساعت دو و شش صبح در بالاترین حد است ودر طول روز بتدریج کاهش میابد .

شیرخوارم مایل به تغذیه با بطری است ایا شیرم کافی نیست؟

اکر قبلا بطری یا شیر کمکی به شیر خوارتان داده اید و او مایل به خوردن شیر کمکی است انرا به حساب ناکافی بودن شیر خود نگذارید و هرگز سعی نکنید این مسله را ازمایش کنید زیرا بسیاری از بچه ها به طور طبیعی میل به مکیدن بیشتر دارد و بطری را نه به دلیل گرسنگی بلکه به علت علاقه زیاد به مکیدن میپذیرند .

به شیر خوار وقت بیشتری برای مکیدن پستان بدهید تا با ارامش بیشتری میل مکیدن خود را ارضا نماید چنانچه نیاز به شیر کمکی باشد شیر دوشیده شده خودتان ویا مادران سالم دیگر مناسبترین شیر جایگزین است که بدون استفاده از شیشه باید به شیر خوار داده شود .

ایا پس از تغذیه با شیر مادر میتوان شیر دهی را مجدد برقرار کرد ؟

در کلیه مواردی که شیر خوار به نا حق از تغذیه با شیر مادرمحروم شده مثل هنگامی که مادر به تصور ناکافی بودن شیر خودش ویا به دلیل بیماری و یا جدایی از شیر خوار شیر دهی خود را قطع نموده ویا شیر کمکی را شروع کرده و شیرش کم شده یا شیر خوار در هفته اول تولد با لوله و فنجان تغذیه شده وتصمیم به شیر دهی دارد مادر میتواند برای برقراری مجدد شیر دهی تلاش کند .

سه عامل مهم و ضروری برای موفقیت عبارتند از وجود انگیزه و تمایل قوی مادر مکیدن مکرر و صحیح پستان توسط شیرخوار و حمایت برای ایجاد اعتماد به نفس مادر .

توصیه های عملی عبارتند از داشتن اعتماد به نفس و خوردن و اشامیدن کافی و استراحت کافی و تماس پوست با پوست مادر و شیر خوار و کنار هم خوابیدن و مکیدن مکرر پستان حداقل هشت تا دوازده بار در شبانه روز و مکیدن در هر وعده حداقل ده تا پانزده دقیقه از هر پستان .

اگر شیر خوتر مایل به مکیدن باشد باید او را مرتب به پستان گذاشت و در فواصل او را با فنجان تغذیه نمود و اگر مایل به مکیدن پستان کم شیر نیست باید وقتی به پستان گذاشته میشود شیر مورد نیاز او را تامین نمود .

تا قبل از برقراری کامل شیر دهی دادن شیر کمکی باید بدون بطری و پستانک باشد .

همزمان با افزایش تولید شیر مادر برای کاهش شیر کمکی و کنترل وزن ودفعات ادرار شیر خوار به منظور پی بردن به کفایت تغذیه او وهمچنین برای استفاده از وسایل کمکی فوق جهت تغذیه شیر خوار با پزشک و کارکنان بهداشتی درمانی مشاوره نمایید.

راه های افزایش شیر مادر و تداوم شیر مادر کدامند؟          

مکیدن صحیح و مکرر پستان مهم ترین عامل افزایش شیر مادر است.اگر شیر ترشح شده مکرر از پستان تخلیه نشود بتدریج ترشح شیر کاهش یافته و قطع میگردد پس دفعات مکیدن شیر خواررا محدود نکنید.

چنانچه شیرخوار خواب الود است و بخاطره خوابیدن مکیدن او برای افزایش تولید شیر کافی نبوده و یا موجب کاهش شیر شده است و او درست رشد نکرده است روزها هر یک یک ساعتونیم تا دو ساعت و شبها هر سه ساعت اورابیدار کنید و شیر بدهید

با شیر خوار خود هم اتاق باشید

از هر دو پستان شیر دهید و اگر مایل نبود در نوبت بعدی از پستانی که شیر نخورده به او شیر دهید

وضعیت صحیح بغل کردن و پستان گرفتن شیرخواررا رعایت کنید که از بروز زخم و شقاق و احتقان جلوگیری شود و اگر بااین مشکل روبرو شدید شیر دهی راقطع نکنید و از کارکنان بهداشت کمک بگیرید

از دادن سایر مایعات زیر 6 ماه به شیر خوار بپرهیزید

درصورت نیاز بهترین شیر کمکی شیر دوشیده شده از مادر یا شیر دایه است

به مکیدن و بلعیدن شیرخوار توجه کنید و به محض کند شدن اورا از یک پستان به پستان دیگر جابهجا کنید

ارامش داشته باشید چون اضطراب مانع رگ کردن و جریان یافتن شیر میشود

سعی کنید گرسنه نمانید و از غذاهای تازه مصرف کنید

رژیم لاغری نگیرید

درحد تشنگی خود اب و سایر مایعات بنوشید

فعالیت جسمی مناسب داشته باشید

از استعمال دخانیات و قرص های پیشگیری از بارداری بپرهیزید

چنانچه بر ان باورید که بعضی غذاها شیر شمارازیاد میکند مصرف انها بلامانع است

اگر دچار دیابت کم خونی و کم کاری تیرویید هستید برای درمان ان به پزشک مراجعه کنید

ایا میتوانم با استفاده از مواد غذایی شیرافزا شیرم را افزایش دهم؟

دربسیاری از مناطق از دم کرده ها و چای های مختلف جهت افزایش شیر استفاده میکنندو اعتثاد دارند مخمر ابجو بادام خام شبدر و بسیاری از مواد گیاهی دیگر سببسبب افزایش شیر دهی میشود ولی هیچ کدام بطور علمی ثابت نشده است

در هرصورت اگر بر این باورید میتوانید استفاده کنید اما مکیدن نوزاد را فراموش نکنید

علل امتناع شیر خوار از گرفتن پستان درماههای اوایل عمر چیست و چه باید کرد؟

بسته ب سن شیر خوار علل امتناع از پستان و در نتیجه روش های تشویق او گرفتن پستان متفاوت است

اگر کودک روز اول پستان را نگیرد باید نوزاد معاینه شودمثل شکستگی ها و احساس درد خواب الودگی در اثر داروهای تجویز شده برای مادر موقع زایمانو کاهش قدرت مکین نوزادو…

درروزهای دوم تا چهارم احتقان پستان مادر بازتاب قوی جهش شیر و یا تاخیر یا مهار انرا باید در نظر گرفت

اگر امتناع بین هفته های اول تا 4 باشد بعلت سردرگمی در گرفتن پستان زخم نوک پستان یا تغییر در مزه شیر میباشد

شیر خوار درسن یک تا 3 ماهگی بعلت کولیک ممکن است شیر نخورد

از سن سه ماهگی به بعد علت امتناع او میتواند بعلت کاهش تمایل به شیر خوردن در اثر مصرف زود مواد غذایی ابمیوه یا اب یا بی توجهی که به شده است ممکن است شیر نخورد

دانستن اینکه شیر خوار در چه مرحله از خوردن شیر امتناع مینماید به تشخیص علت کمک مینماید

اگر شیر خوار در اول تغذیه از گرفتن پستان امتناع نماید ممکن است سردرگمی در گرفتن پستان وضعیت نادرست شیر دهی  نوک پستان صاف یا فرورفته مهر یا تاخییر جهش شیر عفونت گوش یا کاهش قدرت مکیدن از علل ان باشید

اگر شیر خوار بعد از جاری شدن شیر پستان را رها کند جهش زیاد شیر یا کاهش ان یا بسته بودن سوراخ بینی به علت عفونت تنفسی ممکن است عامل ان باشد

اگر این امتناع در اواخر هر وعده تغذیه از پستان باشد احتمال دارد بدلیل نیاز بچه به اروغ زدن یا دفع گاز باشد

بطور کلی علت امتناع را میتوان به 3 دسته تقسیم کرد:

مواردی که به شیر خوار مربوط میشود عبارتند از:

عفونت های تنفسی ممکن است سبب گرفتگی بینی شود چکاندن قطره کلرو سدیم در بینی  و دادن مسکن های ساده مثل استامینوفن سبب تسکین شده همچنین مرطوب کننده های هوا ممکن است به رفع گرفتگی بینی کمک کند

در مورد دندان دراوردن گذاشتن پشت یک قاشق سرد یا گاهی جویدن چیزی قبل از شیر خوردن یا ماساژ لثه با دست تمییز باعث کاهش درد شیر خوار میشود

در مورد برگشت شیر از معده به مری خواب الودگی و بیقراری ناشی از مصرف داروها برفک یا تبخال حتما به پزشک مراجعه کنید

در هوای گرم شیر خوار از خوردن شیر امتناع میکند ولی در شب ها و محا خنک بیشتر شیر میخورد پس دمای بدن اورا کنترول کنیم

تمایل شیر خوار به از شیر گرفتن که قبل 9 ماهگی شایع نیست .اگر شیر خوار ناگهان از پستان مادر رویگردان شود و به گرفتن پستان تمایل نشان ندهد همه روش های ممکن برای تشویق او به دوباره شیر خوردن باید بکارگرفته شودولی گاهی جواب نداده و منجر به قطع کامل شیر خوردن میشود

مشکلاتی که در مادر سبب امتناع شیر خوار از گرفتنشود عبارتند از:

بیماری مادر که ممکن است تولید شیر او را کم کرده ویا واکنش جهش شیر را مهار کرده یا داروها مزه شیرش را تغییر دادند در صورت عفونت یک پستان مادر ممکن اسن شیر خوار از تغذیه همان طرف به علت مزه شور شیر یا چرک امتناع کند .

قرصهای ضد حاملگی خوراکی همچنین حاملگی مجدد احتمال دارد تولید شیر را کاهش داده و مزه شیر را تغییر دهند .

تخمک گذاری و عادت ماهیانه نیز گاهی به علت تغییر مزه شیر سبب امتناع شیر خوار از شیر خوردن میشود.

در صورت استفاده مادر از عطر صابون ادکلان یا کرم متفاوت ویا شنا کردن در استخر با اب کلر دار یا اب دریا  ویا حتی تغییر در ظاهر مادر مثل تغییر طرح مو یا عینک زدن ممکن اسن روی شیر خوار تاثیر گذاشته و پستان را نگیرد.

برخی از شیر خواران به برخی از غذاهای مورد مصرف مادران که باعث تغییر مزه شیر میشود حساس هستند و از گرفتن پستان امتناع مینمایندو بعضی دیگر با افزایش سیگار کشیدن مادر ورزش طولانی قبل از شیر دادن ور یا مصرف زیاد نوشیدنی های دارای کافین مثل نوشابه ها چای و قهوه از گرفتن پستان امتناع میورزند.

برخی علل امتناع شیر خوار از گرفتن پستا ن میتواند به تولیذ شیر مربوط باشد:

اگر تولید شیر کم باشد یا موقتا کاهش یابدشیر خوار ممکن است از گرفتن پستان امتناع کند .

در صورت اهسته بودن جهش شیر شیرخوار شروع به مکیدن شیر میکند ولی به علت دریافت کم شیر از گرفتن پستان امتناع مینماید در این موارد میتوانید شیرتان را کمی بدوشید تا جهش پیدا کند و انگاه پستان را به دهان شیر خوار بگذارید و یا واکنش جهش شیر را قبل از تغذیه شیر خوار با روش های مثل خوردن اب یا یک نوشیدنی ساده شنیدن موسیقی نشستن روی همتن صندلی و دراز کشیدن شرطی نماید.

در صورت سریع بودن جهش شیر نیز شیر خوتر ممکن است به علت عدم توانایی در برابر ان پیش دستی کرده و از گرفتن پستان امتناع نماید میتوان شیر را کمی دوشید و بعد او را به پستان گذاشت یا با گرفتن پستان به روش قیچی و فشار مجاری به عقب جهش شیر را کنترل کرد .