فصل یک

تعریف بارداری

ترکیب سلول جنسی مرد با سلول جنسی زن و تشکیل تخم و جایگزین شدن تخم در داخل رحم را  (( آبستنی  ))  یا (( بارداری )) می نامند .

علایم حاملگی :

برای تشخیص حاملگی سه دسته از علایم در نظر گرفته شده است .

1 ) علایم قطعی                      2 ) علایم احتمالی                       3 ) علایم مشکوک

1 – علایم قطعی حاملگی : علایم قطعی حاملگی آنهایی هستند که مشاهده آنها دلیل حاملگی صد در صد یک زن است . این علایم عبارت اند از :

الف – شنیده شدن صدای قلب جنین ( این کار توسط پزشک یا فرد دوره دیده انجام می شود )

ب ) حس کردن حرکات جنین ( این کار نیز ، توسط پزشک یا فرد دوره دیده – نه اظهار مادر – صورت می پذیرد .)

ج ) اثبات حاملگی با روش های تشخیص مطمئن نظیر سونوگرافی

2 – علایم احتمالی حاملگی : علایمی هستند که در صورت مشاهده آنها در فرد باید به حاملگی وی فکر کرد . این علایم عبارتند از :

الف ) بزرگ شدن شکم

ب) تغییر در اندازه و قوام رحم و دهانه رحم : که توسط پزشک معاینه کننده تشخیص داده می شود .

ج ) علایم آزمایشگاهی : در بعضی از موارد به سبب عدم حساسیت و ویِگی کامل تست آزمایشگاهی ، ممکن است وضعیت خانم غیر باردار توسط آزمایشگاه توسط آزمایشگاه از نظر حاملگی مثبت گزارش شود یا آزمایش خانم بارداری به علت اشتباه احتمالی آزمایشگاه در جواب آزمایش به صورت غیر واقعی و غلط منفی گزارش گردد و به همین علت علایم آزمایشگاهی جزء علایم احتمالی محسوب می شوند .

3 ـ علایم مشکوک : این علایم تا حدودی ما را در تشخیص حاملگی راهنمایی می کنند و عبارتند از :

الف ) قطع قاعدگی : اولین علامت حاملگی قطع عادت ماهانه است ولی به صرف بروز این امر نمی توان مطمئن بود که زن حامله است .

این مسئله علل دیگری داشته باشد .

ب ) بزرگ شدن پستان ها : در زن حامله پستان ها شروع به بزرگ شدن می کند یا ممکن است سوزش یا ناراحتی در پستان ها احساس شود . این حالات قبل از وقوع قاعدگی نیز ممکن است برای فرد اتفاق بیفتد .

ج ) تهوع و استفراغ صبحگاهی ( ویار حاملگی ) : زن حامله بخصوص در هفته های اول حاملگی ، بعد از بیدار شدن از خواب احساس دل به هم خوردگی می کند .این حالت به تدریج با پیشرفت حاملگی مرتفع می گردد .

د ) احساس حرکت جنین از جانب مادر : مادران معمولا از حدود هفته بیستم حاملگی می توانند حرکات جنین را احساس کنند .

ه ) نقاب یا ماسک حاملگی : در برخی از زن های باردار لکه هایی باحدود غیر منظم ، به رنگ قهوه ای و اندازه های مختلف در ناحیه صورت و گردن ظاهر می شود که به آن (( نقاب حاملگی )) می گویند .این لکه ها خوشبختانه بعد از زایمان محو می گردند .

و ) ترک های آبستنی : عبارتند از خطوط بلند و کوتاه قرمز رنگ که در ناحیه پوست شکم و گاهی پوست ران ها و پستان ها به وجود می آید و اغلب با خارش همراه است . این تر ک ها در نیمی از زنان حامله دیده می شود ، که بعد ها به رنگ سفید نقره ای در می آیند .

تغییرات طبیعی بدن در دوران بارداری

علاوه بر تغییرات مذکورکه اختصاصاً در تشخیص حاملگی مورد استفاده قرار می گیرند دگرگونی های زیر نیز در دوران بارداری دیده می شود که در مراقبت از زنان بارداری دیده می شود که در مراقبت از زنان باردار باید به آنها توجه نمود و در موارد ضروری به پزشک ارجاع شوند .

ترش کردن با سوزش معده : این وضعیت ، با احساس سوزش در بالای شکم که در اثر اختلال دستگاه گوارش و برگشت اسید معده به لوله مری به وجود می آید ، همراه است . در این موارد باید از پرخوری ، تند غذا خوردن و مصرف غذاهای دیر هضم خودداری کرد.

نفخ : اتساع معده و روده و در نتیجه بزرگ شدن شکم را در اثر جمع شدن گاز (( نفخ )) می گویند .از دلایل این امر ، فشار رحم بر روده هاست . در این مورد زن باردار باید از خوردن غذاهایی که سبب نفخ می شود ( مثل : حبوبات ، پیاز ، سیر ، کلم و… ) خودداری کند .

یبوست : بسیاری از زن هایی که در حالت عادی ، اجابت مزاجی دارند ، در دوران حاملگی به علت تغییرات هورمونی و فشار رحم بر روده ها ، دچار یبوست می شوند . به کار بردن دستورات زیرتا حدودی به رفع یبوست کمک می کند :

• نوشین یک لیوان آب سرد به طور ناشتا
• مصرغ بیشتر مایعات در طول روز مخصوصاً در هوای گرم
• اضافه کردن روغن زیتون به غذای روزانه
• مصرف روزانه سبزیجات خام

افزایش وزن : میزان افزایش وزن مطلوب در دوران بارداری ارتباط مستقیمی با وزن بیش از بارداری زن یا به عبارتی ذخائر چربی بدن او دارد .امروزه میزان افزایش وزن مطلوب با توجه به نمایه توده بدن   (  B . M I )  توصیه می شود که در جدول 1-4 این میزان برای زنان با وزن های مختلف آورده شده است .

جدول 1-4 میزان افزایش وزن در طی دورا ن بارداری