ماستیت شامل عفونت پستان است که باعث درد، ورم، گرمی و قرمزی پستان می شود. همچنین باعث تب و لرز می شود. ماستیت بیشتر در زنانی که به نوزاد خود شیر می دهند اتفاق می افتد، ولی گاهی اوقات در سایر زنان نیز دیده می شود.

یشتر مواقع، ماستیت طی سه ماه اول بعد از تولد نوزاد در مادران شیرده بروز می کند، اما می تواند بعدا نیز در مدت شیردهی بروز کند.

عفونت پستان در مادران شیرده باعث احساس خستگی و بدحالی در آنها می شود که مراقبت از نوزاد را برای آنها سخت می کند.

 

گاهی اوقات عفونت پستان باعث می شود مادر به نوزاد خود دیگر شیر ندهد، اما باید گفت که می توان شیردهی به نوزاد را در طی ماستیت نیز ادامه داد.

 

علائم ماستیت

نشانه های عفونت پستان می توانند به طور ناگهانی شروع شوند و عبارتند از:

– احساس گرمی و درد پستان هنگام دست زدن به آن

– احساس ناراحتی و ناخوشی

– ورم پستان

– احساس درد و سوزش مداوم پستان یا فقط هنگام شیردادن به نوزاد

– قرمزی و التهاب پستان

تب 3/38 درجه سانتیگراد یا بیشتر

 

اگر چه ماستیت طی چند هفته اول شیردهی بروز می کند، ولی می تواند هر موقع از دوران شیردهی نیز بروز کند. ماستیت اغلب در یک سینه دیده می شود، نه هر دو سینه.

مصرف آنتی بیوتیک های خوراکی معمولا خیلی در درمان ماستیت موثرند

چه موقع نزد پزشک برویم؟

معمولا چند ساعت قبل از احساس درد و قرمزی پستان، علائمی مشابه بیماری آنفلوانزا در شخص بروز می کند و خیلی زود دچار ترکیبی از علائم می شود. در این زمان باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.

مصرف آنتی بیوتیک های خوراکی معمولا خیلی در درمان ماستیت موثرند.

اگر دو روز بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها علائم ماستیت بهبود نیافت، باید مجددا به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید این مشکل در اثر یک بیماری خطرناک دیگری نباشد.

 

علل ماستیت

1- بسته شدن مجرای شیردر پستان: اگر در طی شیردهی، یک پستان به طور کامل از شیر خالی نشود، یکی از مجاری شیر در پستان می تواند بسته شود و شیر را برگرداند که باعث عفونت پستان می شود.

 

2- ورود باکتری به پستان: باکتری های موجود در سطح پوست مادر یا دهان نوزاد می توانند از طریق ترک (شکاف) پوست نوک سینه یا سوراخ مجرای شیر، وارد مجاری شیردر پستان مادر شوند و در آنجا رشد کرده و باعث عفونت گردند.

این باکتری ها برای نوزاد ضرری ندارد و هر فردی آنها را دارد. این باکتری ها فقط در بافت پستان شما نیستند.

 

عوامل خطر ماستیت

عواملی که می توانند احتمال بروز ماستیت را افزایش دهند عبارتند از:

1- شیردادن به نوزاد طی چند هفته اول بعد از تولد

2- زخم یا ترک پوست نوک پستان، هر چند که ماستیت می تواند بدون ترک پوستی هم بروز کند.

3- شیردادن به نوزاد فقط در یک حالت که باعث می شود شیر پستان کاملا تخلیه نشود.

4- بستن سینه‌بند سفت که از جریان شیر جلوگیری می کند.

5- خستگی بیش از حد مادر

6- ابتلا به ماستیت در شیردهی قبلی: اگر قبلا دچار ماستیت شده باشید، به احتمال زیاد مجددا دچار آن خواهید شد.

 

عوارض ماستیت

اگر عفونت پستان به طور مناسب و سریعا درمان نشود، یا در اثر بسته بودن یک مجرای شیر در پستان اتفاق افتاده باشد، می تواند باعث آبسه پستان (تجمع چرک) شود.

آبسه معمولا باید توسط عمل جراحی تخلیه شود. لذا برای جلوگیری از بروز آبسه در پستان، بلافاصله بعد از مشاهده علائم ماستیت به پزشک متخصص مراجعه کنید تا تحت درمان قرار بگیرید.

هنگام شیردادن به نوزاد باید هر دو سینه کاملا خالی شوند و به طور صحیح سینه را در دهان نوزاد قرار دهید تا شیر بخورد

تشخیص ماستیت

پزشک ماستیت را بر اساس علائم جسمی مثل تب و لرز و درد و قرمزی پستان تشخیص می دهد.

همچنین باید مطمئن شود که دچار آبسه پستان نشده باشید.

یک نوع نادر سرطان سینه (سرطان سینه التهابی) نیز باعث قرمزی و ورم سینه می شود که ممکن است در ابتدا با ماستیت اشتباه گرفته شود.

همچنین پزشک ماموگرافی را توصیه می کند و ممکن است نیاز به نمونه برداری از بافت سینه باشد تا پزشک مطمئن شود که سرطان سینه ندارید.

 

درمان ماستیت

1- آنتی بیوتیک ها: برای درمان ماستیت معمولا باید مدت 10 تا 14 روز آنتی بیوتیک مصرف کرد. 24 تا 48 ساعت بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها احساس بهتری خواهید داشت، ولی بایستی برای جلوگیری از عود مجدد ماستیت، آنتی بیوتیک ها را به طور کامل و سر موقع مصرف کنید، یعنی نباید به محض احساس کمی بهبودی، مصرف آنتی بیوتیک ها را قطع کنید.

 

2- داروهای مسکن: طی مصرف داروهای آنتی بیوتیک، پزشک ممکن است برای کاهش درد پستان، داروهای مسکن ملایمی مثل استامینوفن یا بروفن را برای مادر تجویز کند.

 

3- تعدیل روش شیر دادن به نوزاد: هنگام شیردادن به نوزاد باید هر دو سینه کاملا خالی شوند و به طور صحیح سینه را در دهان نوزاد قرار دهید تا شیر بخورد. ممکن است پزشک روش شیردادن شما را بررسی کند و یا شما را به یک ماما در این زمینه معرفی کند تا شیوه درست شیردادن را به شما یاد دهد.

 

4- خود مراقبتی: استراحت و خواب کافی، شیردادن منظم به نوزاد و مصرف زیاد آب و نوشیدنی ها به بدن کمک می کند تا با عفونت پستان مبارزه کند.

 

اگر عفونت پستان بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها برطرف نشد مجددا نزد پزشک بروید.

 

شیوه زندگی و درمان های خانگی

اگر دچار عفونت پستان گشتید، همچنان به نوزاد خود شیر دهید و آن را قطع نکنید. این کار به رفع عفونت از سینه ها کمک می کند.

 

برای رهایی از این مشکل:

– به طور منظم به نوزاد خود شیر دهید.

– تا حد ممکن استراحت کنید.

– از پر شیر نگه داشتن سینه ها برای مدت طولانی خودداری کنید.

– وضعیت های مختلف شیردادن به نوزاد را استفاده کنید، مثل نشسته، خوابیده و … .

– آب و مایعات زیادی بنوشید.

– اگر شما هنگام تخلیه شیر از سینه خود اذیت می شوید، قبل از شیر دادن به نوزاد یا دوشیدن شیر خود، از کمپرس گرم (مثل حوله گرم) روی سینه های خود استفاده کنید یا سینه های خود را زیر دوش آب گرم ماساژ دهید.

– از سینه بند مناسب و مخصوص شیردهی استفاده کنید، نه سینه بند سفت و محکم.

– اگر شیردادن به نوزاد از سینه مبتلا به عفونت، درد زیادی دارد، یا نوزاد شما از خوردن شیر از سینه مبتلا خودداری می کند، سعی کنید شیر خود را با دست یا شیردوش بدوشید تا سینه از شیر خالی شود.

وضعیت و حالت شیر دادن به نوزاد را در هر نوبت شیردهی تغییر دهید

پیشگیری از ماستیت

برای شیردادن صحیح به نوزاد و جلوگیری از بروز عوارض ناشی از آن، با یک ماما که در این زمینه اطلاعات دارد مشورت کنید. یک مشاور شیردهی نکات و توصیه های لازم را برای یک روش شیردهی مناسب به شما می گوید.

 

برای جلوگیری از عفونت سینه به توصیه های زیر عمل کنید:

– هنگام شیردادن به نوزاد، سینه ها را به طور کامل از شیر خالی کنید.

– اجازه دهید نوزاد به طور کامل شیر یک سینه را بخورد و سپس از سینه دیگر به او شیر دهید.

– اگر نوزاد فقط چند دقیقه از سینه دوم شیر خورد و یا اصلا نخورد، دفعه بعد که خواستید به نوزادتان شیر دهید، از این سینه شروع کنید تا شیر در آن جمع نشود و نماند.

– اگر شیر دادن را یک بار از یک سینه شروع کردید، دفعه بعد از سینه دیگر شیردهی را آغاز کنید، یعنی جای سینه ها را در هر نوبت شیردهی، عوض کنید.

وضعیت و حالت شیر دادن به نوزاد را در هر نوبت شیردهی تغییر دهید، یعنی فقط در یک حالت به نوزاد شیر ندهید.

– در طی شیردهی، نوزاد را به طور مناسب و صحیح در آغوش بگیرید و مطمئن شوید که نوزاد به طور مناسب سینه را در دهان بگیرد و شیر بخورد.

– اجازه ندهید نوزاد از سینه شما به جای پستانک استفاده کند. نوزاد از مکیدن سینه مادر لذت می برد و حتی بدون اینکه گرسنه باشد؛ با انجام این کار احساس راحتی می کند. در نتیجه شیر سینه مادر را نمی خورد و شیر در سینه جمع شده و باعث عفونت و التهاب آن می شود.