افسردگی پس از زایمان

اختلا لات روحی پس از زایمان را معمولا به دو دسته گرفتگی خلق (Baby Blue ) و افسردگی پس از زایمان (postpartum blue ) تقسیم می شوند.

گرفتگی خلق نوع خفیف افسردگی است که معمولا تا یک هفته پس از زایمان ادامه می یابد ولی بیشتر از یک هفته به طول نمی انجامد. مادرانی که دچار این ناراحتی می شوند ممکن است زیاد گریه کنند و مضطرب به نظر برسند و یا حتی قادر به خوابیدن نباشند.

اکثر آنها پس از کمی استراحت و هنگامی که اطرافیان در نگهداری نوزاد به او کمک می کنند و یا حتی پس از یک گریه طولانی متعاقب استرس و هیجان زایمان، احساس بهتری خواهند داشت.

افسردگی پس از زایمان زمانی تشخیص داده می شود که گرفتگی خلق  بیش از 10 روز به طول می انجامد.حدود 10 تا 20 درصد مادران پس از زایمان دچار افسردگی پس از زایمان شوند که ممکن است تا یک سال ادامه پیدا کند .

علل افسردگی بعد از زایمان 
به نظر می رسد که افسردگی بعد از زایمان به علت تغییرات در سطوح هورمون ها بعد از بارداری به وجود می آید. هر زنی می تواند به افسردگی بعد از زایمان مبتلا شود و این بیماری می تواند بعد از سقط جنین و مرده زایی نیز بروز کند. در موارد زیر احتمال بیشتری برای ابتلا به افسردگی بعد از زایمان وجود دارد: 
 
شما قبلا بیماری افسردگی و یا افسردگی پس از زایمان را تجربه کرده باشید. 
 
شما از حمایت ضعیفی از طرف همسر، خانواده و یا دوستانتان برخوردار باشید. 
 
نوزاد شما بیمار باشد و یا گریه های طولانی مدت ( کولیک شیرخواران) داشته باشد. 
 
استرس بسیار زیادی در زندگی شما وجود داشته باشد. 
 
اگر در خانواده ی شما سابقه اختلال دو قطبی وجود داشته باشد، احتمال ابتلای شما به جنون پس از زایمان بیشتر می شود. 

علائم افسردگی پس از زایمان

با مشاهده علائم زیر در مادران تازه زایمان کرده باید به شروع افسردگی پس از زایمان شک کرده و وی را جهت ویزیت روانشناس یا پزشک همراهی کرد:

1)احساس غم و اندوه، نا امیدی و پوچی. این احساس در برخی از زنان ممکن است به صورت اضطراب باشد. 

2) لذت نبردن از کارهای روزمره ،عدم توجه کافی به نوزاد،عدم تمایل به انجام کارهای شخصی و کارهای نوزاد، عدم تمایل به شیردهی نوزاد
3)عدم احساس گرسنگی و احتمالا کاهش وزن (در برخی موارد این حالت برعکس بوده و این احساس به صورت گرسنگی بیش از حد و افزایش وزن بروز می کند.) 

4)اشکال در تمرکز و حواس پرتی

5)مشکلات خواب (کم خوابی،بی خوابی،کابوس،خواب بریده بریده و گاهی پرخوابی)

6)احساس گناه و بی کفایتی

7)اختلال خلق و تحریک پذیری شدید به صورت حملات پانیک

8)افکار خودکشی یا نوزاد کشی

چگونه از بروز افسردگی پس از زایمان جلوگیری کنیم

برای بیرون رفتن و ملاقات با دوستانتان یک برنامه منظم ترتیب دهید و از آنها بخواهید که به صورت منظم با شما تماس گرفته و به ملاقات شما بیایند. دور بودن از جمع می تواند افسردگی را بدتر کند مخصوصاً اگر با استرسِ بزرگ کردن یک نوزاد نیز همراه باشد. 
 
رژیم غذایی متعادل داشته باشید. اگر اشتهایتان کم است می توانید در طول روز از میان وعده های سبک استفاده کنید. میتوانید از پزشکتان بخواهید که در صورت لزوم برای شما مکمل های غذایی تجویز کند. 
 
ورزش منظم روزانه داشته باشید به عنوان مثال در فضای باز قدم بزنید. ورزش به شما کمک می کند که خلق و خوی شما بهتر شده و سرحال شوید. 
 
تا جایی که امکان دارد در معرض نور خورشید قرار بگیرید. پرده های خانه را کنار بزنید و تا جایی که امکان دارد در طول روز از خانه بیرون بروید. 
 
برای تهیه غذا و سایر کارهای خانه، از دوستان و یا اعضای خانواده و همسرتان کمک بگیرید. دوستان و اعضای خانواده معمولا از کمک کردن به شما خوشحال می شوند. 
 
خود درمانی ممنوع، از مصرف کافئین و همچنین مصرف خودسرانه دارو برای بهبود وضعیتتان اکیدا خودداری کنید. اگر علائمی از افسردگی بعد از زایمان دارید به پزشک مراجعه کرده و با ایشان مشورت کنید. 
 
بیش از اندازه کار نکنید. تا جایی که می توانید استراحت کنید و بخوابید. خستگی می تواند افسردگی بعد از زایمان را بدتر کند. 
 
اگر گروهی را برای حمایت از کسانی که تازه مادر شده اند، می شناسید در آن عضو شوید. هیچ کس به اندازه ی کسی که مثل شما تازه مادر شده است نمی تواند حال شما را درک کند و از شما حمایت کند. 
 
پتانسیل بروز خشونت های خانگی زمانی که زن خانه باردار است و یا بعد از تولد نوزاد افزایش می یابد. در صورتی که همسر شما نسبت به شما خشونت اعمال می کند و یا از شما سوء استفاده عاطفی می کند بدانید که شما و نوزادتان به لحاظ جسمی نیز در خطر قرار دارید و این برخورد احتمال بروز افسردگیِ پس از زایمان را در شما افزایش می دهد. در چنین وضعیتی بیش از هر موقعیت دیگری شما و نوزادتان نیاز به کمک و حمایت دارید. در این زمینه با پزشک و یا مشاور خانواده مشورت کنید.

مواد غذایی تاثیر گذار در بهبود افسردگی

 امگا۳: مصرف غذاهای دریایی مثل ماهی های چرب، سالمون، قزل آلا و ماهی تن هم در حفظ سلامت روان تاثیر دارند.

ویتامین D: قرار گرفتن در معرض نور خورشید و مصرف غذاهای دریایی و لبنیات به دریافت بهتر ویتامین D کمک می کند.

ویتامین های گروه B: مادران می توانند با مصرف گوشت قرمز و ماهی حال بهتری را در روزهای بعد از زایمان تجربه کنند.

مایعات: مادر اگر به اندازه کافی نتواند شیر تولید کند، نگران شده و دچار افسردگی می شود، بنابراین توصیه می کنیم مادر با مصرف غذاهای آبکی، تولید شیر را بالا ببرد زیرا با افزایش شیر طبعا استرس او نیز کاهش پیدا می کند.

غلات: توصیه می کنیم مادران از غلات سبوسدار استفاده کنند، زیرا شیر تولید شده منبع غنی از ویتامین های گروه B و املاح است.

سبزیجات: مادری که به اندازه کافی سبزیجات برگ دار، اسفناج وکلم بروکلی مصرف می کند، ویتامین C ،A کلسیم و آهن بیشتری به بدنش می رساند.

آنتی اکسیدان ها: این ماده را در میوه هایی همچون تمشک، انار، پرتقال، سبزیجات برگ دار و انواع توت ها می توان یافت.