آزمایشات غربالگری دیابت در بارداری

در بارداری به طور طبیعی مقاومت بدن مادر نسبت به انسولین (هورمونی که قند خون رو کنترل میکنه) زیاد میشه.این اتفاق باعث میشه مادران باردار مستعد ابتلا به دیابت بشن.اگر این مقاومت به حدی باشه که سطوح قند خون بیش از حد بالا بره، دیابت بارداری در نظر گرفته میشه.

از اونجایی که دیابت معمولا علامتی نداره، در هفته های 24 تا 28 بارداری برای همه ی مادران آزمایش غربالگری دیابت تجویز میشه.معمولا برای غربالگری ابتدایی دیابت، تست GCT تجویز میشه و اگر جواب این تست مشکلی داشته باشه تست GTT درخواست خواهد شد. در مواردی که ریسک دیابت در شما بالا باشه ممکنه تست غربالگری زودتر انجام بشه.(حتی در ویزیت اول).مثل:

  • چاقی
  • سابقه ی دیابت در بارداریهای قبلی
  • سابقه ی دیابت در بستگان درجه اول

برای فهمیدن جزئیات و چگونگی انجام انواع تست های غربالگری به خوندن این مطلب ادامه بدین.

تست GCT

آزمایش GCT (glucose challenge test) پاسخ بدن شما نسبت به گلوکز (قند) رو می سنجد و اولین مرحله ی تشخیصی دیابت بارداری محسوب میشه.

آیا GCT آمادگی خاصی لازم داره؟

هرچند که این آزمایش اکثرا همراه با قند خون ناشتا تجویز میشه اما در صورتی که همراه با قند خون ناشتا نباشه میتونید اون رو در شرایط غیرناشتا و در هر ساعت از روز، بدون توجه به آخرین وعدۀ غذاییتون انجام بدین.

GCT چطور انجام میشه؟

این آزمایش در دو مرحله انجام میشه.اول یک محلول قندی به شما داده می‌شه که در واقع ۵۰ گرم گلوکز حل‌شده در ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلی‌لیتر آب هست. این محلول خیلی شیرینه و باید سریعا توی پنج دقیقه خورده بشه.سپس یک ساعت بعد یک نمونه خون از رگ دست شما گرفته می‌شه تا سطح قند خونتون بررسی بشه. 

در این مدت شما باید نشسته باشید و فعالیت بدنی خاصی نداشته باشید.همچنین نباید چیزی بخورید یا بنوشید.ممکنه عوارضی مثل تهوع در شما به وجود بیاد که در این صورت باید در حالت خوابیده قرار بگیرید.در صورتی که استفراغ کردید، تست دیگه قابل انجام نیست و باید تکرار بشه.

نتیجه آزمایش چطور تفسیر میشه؟

نتیجه تست ظرف چند روز آماده میشه.اگر مقدار قند اندازه‌گیری‌شده کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشه، نتیجه طبیعی محسوب میشه، در غیر این صورت آزمایش GTT برای تشخیص قطعی دیابت بارداری تجویز خواهد شد.

تست GTT

اگر جواب آزمایش GCT شما مختل باشه، نیاز به انجام آزمایش تحمل گلوکز خوراکی یا O-GTT (glucose tolerance test) دارید.مدت زمان این آزمایش طولانی‌تره و ابتلا به دیابت بارداری رو به صورت قطعی مشخص میکنه. 

GTT آمادگی خاصی لازم داره؟

برای انجام تست GTT لازمه که 8 ساعت ناشتا باشید و در صورتی که خیلی تشنه بودین فقط مقدار کمی آب بخورید.بهتره که از زمانی که شام میخورید چیزی نخورید و صبح فردا برای انجام آزمایش مراجعه کنید.

همچنین سعی کنید در روزهای قبل از انجام آزمایش هم مثل حالت معمول خودتون غذا بخورید و خوراکتون رو خیلی زیاد یا خیلی کم نکنید. 

GTT چطور انجام میشه؟

تست تحمل گلوکز در چند مرحله انجام میشه.وقتی به آزمایشگاه میرسید اول یک نمونهی خون از رگ دستتون گرفته میشه تا سطح قند خون ناشتای شما اندازهگیری بشه.

سپس یک مایع شیرین که حاوی 100 گرم قند (گلوکز) هست بهتون داده میشه و باید اون رو طی 5 تا 10 دقیقه بخورید.و بعد سطح قند خون شما 1، 2 و 3 ساعت بعد اندازه گیری میشه.

ممکنه طی این مدت احساس حالت تهوع داشته باشید چون یک مایع بسیار شیرین رو باید با شکم خالی بخورید.به همین خاطر خیلی خوبه که از قبل یک سری وسایل برای سرگرم کردن خودتون همراه داشته باشید تا حواستون پرت بشه.چون مدت نسبتا طولانیای رو هم قراره توی آزمایشگاه بگذرونید.

همچنین یک خوراکی هم همراه خودتون داشته باشید چون احتمالا بعد از انجام تست حسابی گرسنه خواهید بود.

ناشتا

کمتر از 95

1 ساعت

کمتر از 180

2 ساعت

کمتر از 155

3 ساعت

کمتر از 140

نتیجه آزمایش چطور تفسیر میشه؟

جدول زیر نتایج طبیعی تست رو نشون میده:

اگر یکی از این اعداد غیر طبیعی باشه میبایست چند هفته ی دیگه تست تکرار بشه.

اگر دوتا یا بیشتر از این اعداد غیر طبیعی باشن تشخیص دیابت بارداری برای شما گذاشته میشه.دیابت بارداری میتونه خطراتی برای شما و جنینتون داشته باشه اما در صورتی که تحت نظر باشید با درمانها و اقدامات لازم، کاملا قابل کنترل هست.